Evanjelizm ve Ortadoğu Ekseni

Evanjelizmin kısa tarihi

Hristiyan inancı, Katolik ve Ortodoks gibi çeşitli kiliselere bölündükten sonra, Hristiyanlığın içinde reformist bir hareket başladı. Bu hareket, Katolik mezhebinin endülijans (Orta Çağ Avrupası'nda bir tür günah çıkarma ve ölümden sonra cennete gitmek için Papa'nın sattığı af belgesi) ile para kazanmasını, ayin dilinin Latince olmasını ve Papa’nın yanılmazlığını eleştiriyordu. Almanya’da Martin Luther, Fransa ve İsviçre’de ise Johannes Calvin tarafından başlatılan bu yeni akım “Protestanlık” olarak tanındı.

Protestanlığa göre tevbe, kişi ile Allah arasındaydı. Bu nedenle kiliseye para vermek gerekmiyor, Papa’nın üstün kabul edilmiş yanılmazlığı ortadan kalkıyordu. Bu akıma göre dinde asıl kaynak, Papa’nın fetvaları veya kilisenin yaptırımları değil, sadece Kutsal Kitaptı.

Evanjelizm ise Protestanlığın bir koludur. Kelime anlamıyla “müjde” veya “iyi haber” anlamına gelen Evanjelizmde, İncil’de Hz. İsa (as)’ın havarileri olarak geçen Matthew, Mark, Luke ve John evanjelist/evanjelik olarak adlandırılırlar. Evanjelik terimini ilk kullanan ise, Martin Luther olmuştur.

Luther, İncil’in Katolik kilisesi tarafından yanlış yorumlanmış ve tahrif edilmiş olduğunu görmüş ve bu nedenle Eski Ahit’e (Tevrat ve Zebur) daha fazla ağırlık vermiştir. İlerleyen dönemlerde Protestan mezhebi daha farklı fikir gruplarına ayrılmış fakat buna rağmen inanç esasları ve Eski Ahit’i de içine alan Kitab-ı Mukaddes konusunda merkez görüşten uzaklaşılmamıştır.

Evanjelizmin, kilisenin din üzerindeki baskılarını kaldırarak Hristiyanların İncil’e ve aynı zamanda Tevrat’a dönmelerini esas alması oldukça önemli ve gerekli bir reformdur. Samimi bir inanç şekli olan Evanjelizm mezhebinin taraftarları, sevgi ve barış yanlısı özelliklerini daima ayakta tutmuş ve sonraki satırlarda daha detaylı inceleyeceğimiz gibi “tebliğ” esasını önemsediklerinden, insanların dindarlaşmalarına büyük katkı sağlamışlardır. Yine ilerleyen satırlarda inceleyeceğimiz gibi Evanjeliklerin ahir zaman ile ilgili beklenti içinde olmaları ve Hz. İsa (as)’ı tekrar karşılama heyecanları büyük bir sevginin ve dindarlığın göstergesidir. Bu yönde, Kuran’a uyan gerçek Müslümanlarla paylaştıkları pek çok ortak özellik vardır.

18. yüzyıla ait bir katedral ve o dönemin halkı.

Ancak her dinde olduğu gibi Evanjelizm mezhebi içinde de söz konusu öğretileri farklı şekillerde yorumlayan, ahir zaman meselelerini olduğundan farklı anlayan, barış dini Hristiyanlığı ve barış elçisi Hz. İsa (as)’ı savaş ile özdeşleştirmeye çalışan çeşitli kesimler bulunmaktadır. Bu kişiler İncil’deki bazı pasajlardan yola çıkmakta ve savaş senaryoları için kendilerince güçlü deliller bulmaktadırlar. Bu bakımdan aslında kendilerince samimi bir yaklaşım içindedirler. İncil’i esas almakta, doğruyu yaptıklarına inanmakta fakat İncil’in derinliklerinde var olan bazı mecazi kavramları görememektedirler. Bu yorumlama hatasındaki ikinci sorun ise, İncil’den sonra “İncil ve Tevrat’ın doğrulayıcısı” olarak gönderilmiş olan Kuran’a başvurmakta zorlanmalarıdır. Oysa Hz. İsa (as)’ın gelişi Kuran’da da açık ayetlerle bildirilmiş ve tüm insanların iman ettiği bir barış ortamının müjdesi verilmiştir.

Bu kitapta çıkış noktası, ahir zamanı kutsal kitaplardan farklı ve riskli şekilde yorumlayan söz konusu kesimin görüşleridir. Çünkü bu kişiler –çoğunlukla iyi niyetle ve belki de istemeden- ürkütücü bir senaryoya önayak olmaktadırlar. Ortadoğu’da ahir zaman senaryolarını hızlandırmaya çalışmakta, fakat kanlı bir Ortadoğu’nun altyapısını hazırlamaktadırlar. Bunun nasıl olduğu ise ilerleyen satırlarda açıklanmaktadır.